Makale Başlıkları
Kağıt para günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası ve yakın gelecekte de böyle olacak. Bu kadar çok kullanıldığı, elden ele dolaştığı ve çokça cepte veya cüzdanda taşındığı için kağıt para kirlenebilir, yıpranabilir veya hasar görebilir. Bu durumda bazı kişiler kağıt parayı yıkamak isteyebilirler. Peki, kağıt para yıkanır mı?
Kağıt paranın hammaddesi nedir?
Ülkelere göre küçük farklılıklar olsa da kağıt para üretiminde genellikle %75 oranında pamuk ve %25 oranında keten kullanılır. Bu karışım, paraları bir dereceye kadar suya dayanıklı hale getirir. Bu nedenle, kağıt paranın yapılmış olduğu bu malzemelerin özelliklerini bilmek, “kağıt para çamaşır makinesinde yıkanırsa ne olur?” sorusuna da cevap vermemizi kolaylaştırır.
Bazı ülkelerde ise, daha dayanıklı olması sebebiyle paralar kağıt yerine esnek materyallerden üretilir. Örneğin İngiltere’de yeni banknotlar plastikten (aslında polimerden) üretilmektedir. Bu şekilde paraların yırtılmasının ve ıslanmasının önüne geçilmesi hedeflenmektedir.
Kağıt para neden yıkanmaz?
Kağıt paranın yapısındaki pamuk ve keten karışımı, parayı suya karşı biraz dayanıklı hale getirse de, tamamen su geçirmez yapmaz. Dolayısıyla, kağıt para yıkanırsa deforme olabilir, yıpranabilir ve parçalanıp geçersiz hale gelebilir. Özellikle makinede yıkanan para ciddi hasar görebilir. Çünkü çamaşır makinesi, paranın fazlaca ıslanmasına ve yoğun bir şekilde çalkalanmasına sebep olur.
Kağıt para yıkanırsa ne olur?
Kağıt para yıkandığında, kağıt para yapısının bozulması nedeniyle deforme olabilir veya parçalanabilir. Ayrıca, yıkama sırasında kimyasalların etkisiyle kağıt para üzerindeki mürekkep, çizgi ve resimler silinebilir, para rengini kaybedebilir veya şekil değiştirebilir. Bu durumda para geçersiz hale gelecektir.
Cebinizde kalan kağıt para yanlışlıkla çamaşır makinesinde yıkandıysa yapabilecekleriniz kısıtlıdır. Para cebinizden tek parça halinde çıktıysa ve üzerinde deformasyon oluşmadıysa, kağıt parayı kalorifer peteği üzerine veya güneş alan bir yere koyun ve kurumasını bekleyin. Kuruyan banknot tekrar eski halini alacaktır.
Yıkanmış para geçer mi?
Yıkanmış para büyük ihtimalle geçerliliğini kaybeder. Bu tür paraların üzerindeki mürekkep ve baskı silinmiş veya dağılmış olacaktır. Ancak, kağıt para yıkandıktan sonra deforme olmadıysa ve üzerindeki baskılar silinmediyse, “yıkanan para kullanılır mı?” sorusunun yanıtı olumlu olabilir. Bu durumda parayı bir kenarda kurumaya bırakmalı ve kuruduktan sonra tekrardan kontrol etmelisiniz.
Çamaşır Makinesinde Yıkanan Para Geçer mi?
Bazı insanlar kazayla veya bilerek kağıt paraları çamaşır makinesinde yıkayabilirler. Peki, çamaşır makinesinde yıkanan para geçer mi?
Çamaşır makinesinde yıkanan para genellikle orjinalliğini kaybeder. Bunun nedeni, kağıt paraların yıkanma işlemi sırasında yoğun bir şekilde çalkalanmasıdır. Kağıt para, çamaşır makinesinin içinde sert yüzeylere sürtünür. Bu durum da yapısının bozulmasına ve parçalanmasına neden olabilir.
Yıkanan para üzerindeki mürekkep, baskı ve diğer görsel öğeler de genellikle silinebilir veya kaybolabilir. Bu nedenle, çamaşır makinesinde yıkanan para, çok büyük oranda geçersiz kabul edilecektir.
Fakat şanslıysanız, düşük ihtimal de olsa cebinizde kalan kağıt para çamaşır makinesinden sağlam çıkabilir. Bu durumda ek bir işlem uygulamadan kağıt parayı kalorifer üzerinde veya güneşli bir yerde kurtmak en iyi çözümdür.
ATM yırtık para alır mı?
ATM’lerin birçoğu yırtık, kirli veya yıpranmış kağıt paraları kabul etmez. Ancak, bazı ATM’ler kısmen yıpranmış kağıt paraları kabul edebilir. Genellikle eski ATMler yırtık paraları nadiren de olsa alır ancak yeni model ATMlerin yırtık para toleransı çok daha düşüktür.
Banka yırtık para alır mı?
Bankalar genellikle yırtık, kirli veya yıpranmış kağıt paraları kabul etmezler. Özellikle yırtık, kirli veya yıpranmış döviz konusunda çok seçicilerdir.
Ancak, istisnai durumlarda bankalar bu tür paraları kabul etmeyi tercih edebilir. Eğer para yıpranmışsa ve kabul edilmiyorsa, çoğu ülkede merkez bankaları yıpranmış paraların yerine yenilerini vermektedir.
Böyle bir durumla karşı karşıyaysanız Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ile iletişime geçerek detaylı bilgi alabilirsiniz.
Sonuç
Sonuç olarak, kağıt para suya dayanıklı olsa da yıkanmaması önerilir. Kirlenmiş ve ciddi manada hijyenik olmayan kağıt paraların temizliği için nemli bir bez kullanılabilir, fakat herhangi bir kimyasal kullanılmamalıdır.
Bu arada kağıt paraları temizlemenin sonu yoktur, bu sebeple el hijyenine dikkat etmeniz daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaklaşım olacaktır.